تجربه زیسته زنان شهر شهریار از تک‌فرزندی با تاکید بر چرایی و پیامدهای آن

هدف این تحقیق شناسایی تجربه زیسته زنان از تک‌فرزندی با تاکید بر چرایی و پیامدهای تک‌فرزندی است. مطالعه از نوع کیفی است و داده‌‌ها از طریق مصاحبه عمیق با 20 نفر از زنان دارای یک فرزند بالای 5 ساله شهر شهریار در سال 1395 جمع‌آوری شد. یافته‌ها نشان داد تجربه تک‌فرزندی مـترادف بـا فرایندی برای تعادل‌بخشی بین حوزه فردی نظیر شرایط روحی- جسمی مادر و فرزند؛ حوزه خانوادگی نظیر موقعیت مالی خانواده و روابط با همسر؛ حوزه‌های اجتماعی نظیر محیط کار می‌باشد. به عبارتی تک‌فرزندی نتیجه تاخیر در ازدواج و فرزندآوری، پیشگیری از خطرات و آسیب‌های اجتماعی، احساس فقدان حمایت‌های خانوادگی و اجتماعی، مشکلات ترکیب کار و خانه و تغییرات نگرشی به سمت اهداف و ارزش فرزندآوری است. با وجود مزایایی نظیر فراهم کردن امکانات بیشتر برای فرزند، داشتن وقت بیشتر مادر و کمتر بودن بحث و جدل در خانواده، تک‌فرزندی، تجربـه مطلوبی برای افراد نبوده و تک‌فرزندی الگوی مناسبی برای خانواده‌های ایرانی نمی‌دانستند. بسیاری از آن‌ها مهارت‌های کمتر فرزند در حل مسئله، تاب‌آوری کمتر، استقلال و یا وابستگی مفرط، فردگرایی، خودخواهی، حسادت، کمرویی، منزوی بودن فرزند و ترس از تنها شدن زودرس والدین در سنین میانسالی و سالخوردگی و خالی‌شدن فضای خانواده را به عنوان پیامدهای منفی تک‌فرزندی می‌دانستند.